مقاله‌های کنفرانسی و همایشی هر دو نوعی از مقالات علمی هستند که برای ارائه در رویدادهای علمی تدوین می‌شوند، اما دارای تفاوت‌هایی هستند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. در ادامه، توضیحاتی درباره هر نوع مقاله و تفاوت‌های آن‌ها آورده شده است.

مقاله کنفرانسی

مقاله کنفرانسی به مقاله‌ای گفته می‌شود که برای ارائه در یک کنفرانس علمی نوشته شده و معمولاً در مجموعه مقالات (Proceedings) آن کنفرانس منتشر می‌شود. کنفرانس‌ها رویدادهای علمی و پژوهشی بین‌المللی یا ملی هستند که هدف آن‌ها گردهم آوردن پژوهشگران و متخصصان برای تبادل دانش، بحث درباره پژوهش‌های جدید و توسعه شبکه‌های علمی است.

ویژگی‌های مقاله کنفرانسی:

1. محورهای موضوعی مشخص: مقالات کنفرانسی معمولاً باید با یکی از محورهای اصلی کنفرانس همخوانی داشته باشند. این محورها به‌طور مشخص توسط برگزارکنندگان کنفرانس اعلام می‌شوند.
2. فرآیند داوری: مقالات کنفرانسی تحت داوری قرار می‌گیرند، اما سطح داوری آن‌ها معمولاً کمتر از مقالات ژورنالی است و به دلیل زمان محدود، فرآیند داوری سریع‌تر انجام می‌شود.
3. ارائه حضوری: مقالات پذیرفته‌شده در کنفرانس باید به‌صورت حضوری (یا مجازی) توسط نویسنده ارائه شوند. این ارائه می‌تواند به صورت شفاهی یا به صورت پوستر باشد.
4. چاپ در مجموعه مقالات کنفرانس (Proceedings): مقالات کنفرانسی معمولاً در مجموعه مقالات کنفرانس (Proceedings) منتشر می‌شوند. این مجموعه می‌تواند به صورت چاپی یا الکترونیکی منتشر شود.
5. ارتباط با متخصصان: شرکت در کنفرانس‌ها فرصتی برای تبادل نظر با متخصصان، دریافت بازخورد و ایجاد ارتباطات علمی فراهم می‌کند.

مقاله همایشی

مقاله همایشی به مقاله‌ای اشاره دارد که برای ارائه در یک همایش علمی یا تخصصی نوشته می‌شود. همایش‌ها نیز مانند کنفرانس‌ها رویدادهای علمی هستند، اما تمرکز آن‌ها معمولاً به جنبه‌های محلی، آموزشی یا ترویجی مرتبط با یک موضوع خاص است. همایش‌ها معمولاً سطح علمی کمتری نسبت به کنفرانس‌های بین‌المللی دارند و بیشتر به موضوعات بومی، آموزشی، و ترویجی می‌پردازند.

ویژگی‌های مقاله همایشی:

1. محورهای بومی و کاربردی: همایش‌ها اغلب به موضوعات خاص و کاربردی‌تر مرتبط با یک منطقه یا جامعه می‌پردازند و به همین دلیل مقالات همایشی معمولاً بر محورهای بومی و موضوعات کاربردی متمرکز هستند.
2. فرآیند داوری ساده‌تر: فرآیند داوری مقالات همایشی معمولاً کمتر سخت‌گیرانه است و ممکن است تنها به بررسی اولیه توسط اعضای کمیته علمی بسنده شود.
3. تمرکز بر ترویج علم: همایش‌ها اغلب با هدف ترویج علم، ارتقاء دانش عمومی و آموزش به دانشجویان و جامعه برگزار می‌شوند. به همین دلیل مقالات همایشی بیشتر جنبه آموزشی و ترویجی دارند.
4. ارائه حضوری: مقالات پذیرفته‌شده در همایش نیز به‌صورت حضوری یا به‌صورت پوستر ارائه می‌شوند، اما معمولاً همایش‌ها به اندازه کنفرانس‌ها اهمیت بین‌المللی ندارند.

تفاوت‌های مقاله کنفرانسی و همایشی

1. سطح علمی و اعتبار:
   • کنفرانسی: کنفرانس‌ها معمولاً دارای سطح علمی بالاتری هستند و مقالات کنفرانسی بیشتر در سطح بین‌المللی به چاپ می‌رسند. این مقالات معمولاً در پایگاه‌های علمی معتبری مانند IEEE، Springer، Scopus، و غیره نمایه می‌شوند و ارزش علمی بالاتری دارند.
   • همایشی: همایش‌ها معمولاً دارای سطح علمی پایین‌تری هستند و بیشتر به ترویج و آموزش علم می‌پردازند. مقالات همایشی کمتر در پایگاه‌های معتبر نمایه می‌شوند و بیشتر جنبه محلی و آموزشی دارند.
2. فرآیند داوری:
   • کنفرانسی: مقالات کنفرانسی تحت داوری همتا قرار می‌گیرند و فرآیند داوری ممکن است پیچیده و دقیق باشد، هرچند معمولاً کمتر از مقالات ژورنالی است.
   • همایشی: مقالات همایشی ممکن است تحت داوری ساده‌تری قرار گیرند و به دلیل هدف‌های آموزشی و ترویجی، فرآیند داوری معمولاً سریع‌تر و ساده‌تر است.
3. محورهای موضوعی:
   • کنفرانسی: کنفرانس‌ها به محورهای تخصصی و بین‌المللی می‌پردازند و مقالات باید به موضوعات پژوهشی جدید و نوآورانه مرتبط با آن محورها پرداخته باشند.
   • همایشی: همایش‌ها به موضوعات بومی و ترویجی می‌پردازند و محورهای آن‌ها بیشتر به آموزش و ترویج علم در سطح محلی مربوط می‌شود.
4. چاپ و انتشار:
   • کنفرانسی: مقالات کنفرانسی معمولاً در مجموعه مقالات کنفرانس (Proceedings) به چاپ می‌رسند و ممکن است در پایگاه‌های علمی معتبری نیز نمایه شوند.
   • همایشی: مقالات همایشی ممکن است به صورت مجموعه مقالات یا خلاصه‌های علمی منتشر شوند، اما معمولاً در پایگاه‌های بین‌المللی نمایه نمی‌شوند.
5. اعتبار علمی:
   • کنفرانسی: مقالات کنفرانسی در صورتی که در کنفرانس‌های معتبر بین‌المللی ارائه شوند، دارای اعتبار علمی بالا هستند و ممکن است در شاخص‌های علمی و پژوهشی مورد ارزیابی قرار گیرند.
   • همایشی: مقالات همایشی بیشتر برای ترویج علم و تبادل نظر در جوامع بومی و آموزشی ارائه می‌شوند و معمولاً از اعتبار بین‌المللی کمتری برخوردارند.

خلاصه

مقالات کنفرانسی و همایشی هر دو برای ارائه نتایج علمی در گردهمایی‌ها و رویدادهای علمی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما تفاوت‌های عمده‌ای از نظر سطح علمی، فرآیند داوری، محورهای موضوعی و اعتبار علمی دارند. مقالات کنفرانسی بیشتر به پژوهش‌های نوآورانه و بین‌المللی می‌پردازند و اعتبار علمی بالاتری دارند، در حالی که مقالات همایشی به موضوعات بومی، آموزشی و ترویجی می‌پردازند و بیشتر با هدف ترویج علم و ارتقاء دانش عمومی ارائه می‌شوند.